S’usàntzia de s’ou de Pasca

S’ou de Pasca est un’ogetu traditzionale sìmbulu dae tempus meda de sa festa matessi. Sa traditzione de s’ou de tziculate est reghente, ma su donu de oos de a beru bi fiat giai dae su Medioevu. S’ou dae semper rapresentat sa vida ma fintzas sa sacralidade; segundu carchi contu paganu e mitològicu su chelu e sa terra fiant cunsiderados duos emisferos chi andaiant a formare un’ou ùnicu, e sos Egitzianos cunsideraiant s’ou comente su tzentru de sos bator elementos de s’universu: abba, ària, terra, fogu. S’usàntzia de donare oos est documentada giai dae sos Persianos chi si daiant pari pari oos de pudda cando comintzaiat su beranu, e andende a in antis in su tempus lu faghiant puru àteros pòpulos antigos chi cunsideraiant su càmbiu de istasione comente un’ispètzie de prima die de s’annu. S’usàntzia cristiana de sos oos de Pasca est comintzada in Mesopotàmia, cando sos primos cristianos tinghiant sos oos de ruju  pro ammentare su sàmbene de Gesùs mortu in sa rughe. Su Catolitzèsimu at adatadu sas traditziones chi bidiant in s’ou su sìmbulu de sa vida comente ammentu de Gesùs risortu.  Difatis s’ou s’assimìgiat a una pedra e paret sena vida, gasi comente su sepulcru de pedra in ue aiant postu a Deus. Ma in intro de s’ou b’at una vida noa pronta a frorire dae una cosa chi pariat morta. In custa manera s’ou diventat duncas sìmbulu de resurretzione. In orìgine, in antis de los regalare, sos oos si coghiant imboligados cun fògias o cun frores pro lis dare colore. In su Medioevu  naschet puru un’usàntzia noa, cussa de fàghere  oos artifitziales cun materiales pretziosos, prata e oro, destinados a sos nòbiles.  Ma sa traditzione de s’ou decoradu est cumintzada cun s’òrafu Peter Carl Fabergè, chi in su 1883 aiat tentu s’òrdine dae su zar de preparare unu donu ispetziale pro sa zarina Maria; s’òrafu tando aiat fatu su primu ou de plàtinu ismaltadu de biancu cun un’àteru ou a intro de oro, e in intro de custu b’aiat duos donos: una riprodutzione de sa corona imperiale e unu puddighinu de oro. Sa fama chi at tentu su primu ou de Fabergé at contribuidu a difùndere sa traditzione de su regalu in intro de s’ou. In tempos prus reghentes s’ou prus famadu e difusu est s’ou de tziculate. Segundu calicunu paret chi su primu chi aiat fatu fàghere un’ou de tziculate siat istadu su Re Sole, Luigi XIV, a primos de su Setighentos. Segundu àteros paret chi sos primos a nche àere postu sa moda de s’ou de tziculate cun regalu siant istados sos Piemontesos, mastros mannos in s’arte de su tziculate.

(M.G.S.)